KERMANSHAHکرمانشاه=باختران

تندیس هرکول .دوران سلوکیان 

راه کرمانشاه 

طاق بستان کرمانشاه

 کرمانشاه،کرماشان،باختران 

 تاق بستان کرمانشاه 

بیستون را عشق کند و شهرتش فرهاد برد 

 زنده باد کرمانشاه 

جای اهریمن بد کار بود باختران 

به تو تحمیل شد این نام چرا کرمانشاه 

آن که این نام تو را داد حامی خواسته تا 

خط بطلان بکشد فخر تو را کرماشاه 

کر توصیف تو خاندان و فکن از سر لطف 

به سرش سایه دولت چو هما کرمانشاه 

خندان کرمانشاهی یا شکراله شیروانی  و همچنین پرتو،یوسفی،شمس ،وفا،وحدت،بیدار،تمکین و بهزاد

 نام و تخلص شاعران سنتی کرمانشاه است 

بهزاد را مهدی اخوان ثالث ،پهلوان قصیده ایران می دانست  

 ابو القاسم لاهوتی ،شاعر کرمانشاهی 

مجسمه هرکول در جاده کرمانشاه
دوران سلوکیان 

12.MAZANDARAN ROADراههای شمال

جاده چالوس ١٣١٩

جاده فیروزکوه 

در غروبی این چنین بود در خرداد ١٣٣٦ که با پدر از ساری سوار کامیون شدیم و با اسباب خانه

 از جاده شوسه و خاکی فیروز کوه به تهران کوچیدیم 

  راه تهران  شمال 

بند پی مازندران 

تبرستان یا مازندران 

راه استر آباد به ساری که شهر پایتخت مازندران است جاده سنگ فرشی است که شاه عباس کبیر ساخته و با آن از زمان شاه عباس کبیر تا کنون...این راه به هیچ وجه تعمیر نشده و در کمال خوبی باقیمانده است و در حقیقت بدون این راه سنگ فرش محا ل بود کسی بتواند در جنگل و باتلاق مازندران عبور نماید .در عرض این جاده دهات و جنگل و باغات و اراضی و مزرعه واقع است 

کلمنت مارکا م : تاریخ ایران در دوره قاجاریه ،ترجمه میرزا رحیم فرزانه ،نشر فرهنگ ایران ١٣٦٤

ساری در زمان ساسانیان یکی از شهر های طبرستان بوده است و راه های ارتباطی اصلی از ساری می گذشته است که محل استقرار نیروی نظامی بوده است 

11.SARI IN HISTORYجغرافیای تاریخی ساری

شهر ساری که پایتخت مازندران است قلعه محکم و خندق عمیق دارد و دور آن تقریبن سه ربع فرسنگ می شود 

خانه های این شهر از آجر ساخته شده و از سفال قرمز و سبز مسقف پوشیده است .در کوچه ها و در خانه های شهر اشجار مرکبات و باغات میوه جات فراوان است .

مدتی که آقا محمد خان برای وصل به سلطنت ایران جانگ می کردند چند سال در شهر ساری متمکن بودند و در آن جا یک قصر سلطنتی بنا نمودند .در دیوانخانه این عمارت یک تالار آینه کاری ساخته شده و به دیوار های آن جا تصویر فتوحات شاه اسماعیل صفوی و نادر شاه نصب شده است .

در حوالی ساری برج بسیار عجیبی ساخته شده که بنای خیلی قدیم است و شبیه به معبد گبر ها می باشد .بعضی از سیاحان انگلیسی که به مازندران مسافرت کرده اند نوشته اند که این برج محتمل است از بناهای سلاطین دیالمه باشد .اهل مازندران این برج را گنبد سلم و تو ر می نامند .سی ذرع ارتفاع دارد و دور آن ده ذرع می شود .تمام این برج از اجر و گچ ساخته شده است .از بیرون برج کاشیکاری بوده و روی آن خطی نوشته بودند .در سنه یک هزار و دویست و پنجاه و دو هجری مطابق سنه یک هزار و هشتصد و سی و پنج عیسوی وقتی که کلنل استوارت به شهر ساری مسافرت نموده بود گنبد سلم و تو ر را مخروبه[چاله] یافته بود 

*
کلمنت مارکام : تاریخ ایران در دوره قاجاریه .ترجمه میرزا رحیم فرزانه ،نشر فرهنگ ایران ١٣٦٤

ابوجعفر محمدجرير طبرى .نویسنده (تاریخ طبری)تولد مازندران.
ابوجعفر محمدجرير طبرى مولف تاريخ 16 جلدى «اخبارالرسل و الملوك» در فوريه 923 ميلادى (301 خورشيدى) از اين دنيا رفت. اثر مهم او به « تاريخ طبرى» معروف است. محمدجرير از مردم طبرستان (تپورستان - مازندران) بود كه علاوه بر تاريخ بسيار مفصل خود، چند تاليف و تفسير ديگر هم دارد. در آن زمان، همانند اروپا كه تا قرون جديد كتاب هاى فلسفى، تاريخ و علوم به زبان لاتين (زبان كليسا) تاليف مى شد تا در همه سرزمين هاى مسيحى خواننده داشته باشد؛ نويسندگان ايرانى هم اين قبيل كتاب ها را به عربى مى نوشتند تا در سراسر جهان
انتشار يابد و خوانده شود. بنابراين محمدجرير هم تاليف خود «اخبارالرسل و الملوك» و «الامم و الملوك» را به عربى نوشت كه به دستور منصور سامانى وزير وى ابوعلى محمد بلعمى آن را به فارسى برگردانيد كه نثرى روان، ساده و دلنشين است. طبرى آغاز قيام ايرانيان براى احياى استقلال وطن را شاهد بود كه مبارزات مربوط به آن و فداكارى ها و خون هايى كه به خاطرش داده شد در طول تاريخ جهان بى نظير است. تلاش ويتنامى ها در قرن 20(ميت مين و ويت كنگ) كه مشابه آن بودند به يك هزارم فداكارى هاى ايرانيان در آن دوران نمى رسد كه بر پايه يك رويدادش هم فيلم سينمايى تهيه نشده است.
محمدجرير در مقدمه تاليف خود نوشته است كه هدف او از اين كار پرزحمت؛ خبر رساندن و آگاهى دادن از حوادث ايام ملوك، پيمبران و خليفگان از آغاز خلقت است و كارهايشان را بگويم تا كوتهى (قصور و ضعف) آنان روشن شود. وى در اين مقدمه نوشته است كه آن چه را كه آورده از قول راويان و ناقلان است و از او نيست و درستى آنها را جز آن چه كه در زمان خودش و يا نزديك به عصر خودش بوده تضمين نمى كند.

(یادگاران مازندران)

ساری یا  زادراکارتا در زمان هخامنشیان , پایتخت سلسله هیرکانیان در شمال ایران بوده؟ و شهر هایی مثل آمل و بابلجزو ساری بودند .
همچنین ساری پایتخت طولانیترین سلسله جهان از نظر قدمت یعنی سلسله قاروندیان بوده...

و نیز نخستین پایتخت آقا محمد خان قاجار پیش از انتخاب روستای تهران در حومه ی شهر ری 

+

فرح اباد ساری پس از اصفهان ، دومین پایتخت شاه عباس صفوی محسوب می شده است
حمام خانه کلبادی/ساری

اسامی قدیمی بعضی شهرهای مازندران:

بابل=بارفروش و مامطیر
بابلسر=مشهدسر
آمل=روایت زیاده ولی ریششو از {آمارد، آملد، آمله و یا امرته} میدونن
سلمانشهر=متل قو
رامسر=سخت سر
بهشهر=اشرف و قبل از آن تمیشه و خرگوران
تنکابن=شهسوار
فریدونکنار=فری کنار
جویبار=باغلو، گیل‌خواران
نوشهر={خواجک} بعد{حبیب الله} و بعد {ده نو} و بعد هم نوشهر
نور= رستمدار و سولده
چالوس=سالوس یا شالوس به معنی باتلاق
ساری= سارویه ، سادراکارتا و یا سارو به معنی شهر زرد
سواکوه=سات کوه یا سوات کوه.ساد یا سات در تبری به معنای عاری از درخت
قائمشهر=شاهی و قبل از آن علی آباد و قبل تر از آن هم چمنو
گلوگاه=نام قدیمی آن کبود جامه و نام قدیمی تر آن نامیه
نکا=نیکاه و یا نیکا و یا آناهایتگاه به معنی جایگاه الهه ناهید

By: مازرونی ها

10-SARI,TAJAN,SOLEIMAN TANGEHساری، رودخانه تجن

SARI,Soleiman Tangehساری,سلیمان تنگه 

تجن =تجان =تازان 

رود زیبای شهر ما 

 سد رودخانه تجن ساری در سلیمان تنگه

سد سلیمان تنگه ساری
بار موج بر شانه می گذارد
از بلندای آب
شار می شود
به فاصله ی خراب و خاموشی
تازان به شور و فراموشی
تجن

فرامرز سلیمانی 

دریاچه سلیمان تنگه ،ساری